Barış Soydan 12 Ağustos 2023 Yorumu:
Altındaki kan kaybı bugün de devam etti ve ons altın son 6 ayın bugünkü dibine indi. Ons altın düşünce içeride de gram altın 1660 liranın altına, bankalar arası piyasada geriledi. Bugünkü düşüşün sebebi yine Amerika’dan gelen bir veri. Amerika’da bugün perakende satışları açıklandı, önemli veriydi bu hafta için ve Temmuz ayında Amerika’da perakende satışları beklenenlerden epey fazla arttı, yıllık bazda yüzde 0.7’lik bir yükseliş var, yani marketlerin dükkanların satışları gayet canlı, Yani Amerika’da gayet talep canlı. T alep canlıysa enflasyonist baskı da canlı demektir, yani inatçılık ediyor demektir. En azından bu kadar talep güçlüyse, öyleyse diye düşündüğünde piyasalar. Bugünkü veri sonrasında FED ya bundan sonra bir faiz artırımı daha yapar. Yapmasa bile şu anki yüksek seviyede politika faizin daha uzun bir süre tutar, bu da tabii ki altın için kötü, gümüş için kötü, kıymetli metaller için kötü.
Çünkü dolarla altın ve gümüş arasında bir rekabet var böyle durumlarda, yani faizin yüksek olduğu durumlarda dolar elbette güç kazanıyor. Ve işte bugünkü veri bütün bu düşünceler, beklentiler sonrasında altının biraz daha gerilemesine yol açtı. Dünya piyasalarında ons altının baş aşağı gidişi, içeride gram altının biraz daha gerilemesini getirdi. Şunun şurasında 3 hafta önce 1715 liraya kadar çıkmıştı, oradan buraya 1655 liraya. Bankalar arası piyasada gram altında ciddi bir kayıp var. Kapalı çarşıda ki hikaye farklı.
Ankara’nın ekonomi yönetiminin altın ithalatını kısmak için aldığı önlemler, altın ithalatına getirilen kota, başka iki önlem daha var. Bunlar sonucunda içeride fiziki altın arzında bir yetersizlik var ve arz-talep dengesi bozulduğunda ne olduğunu biliyoruz, fiyat yükselir. O yüzden kapalı çarşıda gram altının fiyatı yükseliyor. 1700 liranın üzerinde yükseliyor demeyelim de, 1700 liranın üzerinde yüksek kalmaya devam ediyor. Oradaki büroların alış fiyatı bugün de 1700-3 lira. Yani, bizim satış fiyatımız, oradaki büroların satış fiyatı ise 1720 lira. Yani, bankalar arası piyasa ile Kapalıçarşı arasındaki marj devam ediyor. Altından dövize geçelim. İhracatçılar doların 35 lira olmasını istiyor.
Bugün iki ihracatçı birliğinin başkanı konuştu. Önceki gün Türkiye’deki en büyük hazır giyim fabrikalarından biri Hugo Basın Genel Müdürünü görmüştük. Dio’da ki ihracatçıyı kurtaracak kur bizi rahatlatacak. Kur 33-35 lira. Çünkü içeride maliyetler çok arttı. Bu kur bizi kurtarmıyor. Bugün de iki başkan benzeri şeyleri söyledi. Biri Akdeniz Hazır Giyim Konfeksiyon İhracatçıları Birliği’nin başkanı Gürkan Tekin diyor ki, ayakta kalabilmemiz için dolar kuru 35’in üstüne çıkıp kırklı seviyelere gelmeli. Kırklı seviyeleri telaffuz ediyor Gürkan Tekin. Diğeri de Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin başkanı Erkan Zandar dedi ki, 35’in altında bir kurla sürdürülebilir ihracat yapmamız çok zor. Eski Bloomberg’den onu tanıyor olmalısınız bunları doktor Barış Esen paylaştı. Şimdi, ihracatçılardan arka arkaya gelen bu açıklamalar önemli, manidar. Kısa sürede ekonomi yönetimi bunları elbette dikkate almayacak. Şu anda 27 lira da bir baraj var. Bugün de 27.03’te dolar Türk Lirası kuru. Ama geçen yıldan biliyoruz ki ihracatçılar böyle uzun bir süre boyunca şikayetlerini dile getiriyorlar, getiriyorlar, getiriyorlar. Ve sonra bir noktada gerçekten de onların dediği oluyor ve dolar yeniden yükselişe geçiyor.
Geçen sene bunu sık sık söylediler. Ama dolar TL’deki o sert hareket. Ancak bu yıl, seçimden sonra mayıs ayı sonrasında gerçekleşti. İhracatçılar yeniden konuşmaya başladılar ve şimdi önümüzde yeniden yerel seçim var. 2024’ün Mart ayında, belli ki ekonomi yönetimi o zamana kadar buralarda olmasa bile doları, dövizi 30 liranın altında tutacak. Ama seçimden sonrası, bambaşka bir hikaye olacak gibi gözüküyor. Evet, altın ve dövizden konut piyasasına geçelim. Orada da bugün konut satış verisi açıklandı. Temmuz ayında Türkiye’de konut satışlarında yavaşlama var. Şimdi aslında geçtiğimiz yılın Temmuz ayına göre %16,7 arttı. Yani sanki yıllık bazlı bir artış var gibi gözüküyor, ama aslında mesai günü başına satışa baktığımızda bir düşüş görüyoruz. Bu grafiği Ahmet Büyükduman’dan aldım bir emlak uzmanı.
Bu grafikte, bu yılın Temmuz ayında mesai günü başına ne kadar konut satıldığını, geçtiğimiz yılların Temmuz aylarında yine ne kadar satıldığını görüyoruz. Ve görüldüğü gibi, bu yıl Temmuz ayında mesai günü başına yapılan satış, geçen yılın, ondan önceki yılın ve ondan önceki yılın ciddi biçimde altında. Yani aslında konut piyasası yavaşlıyor. Bu çok sert bir fren yapma şeklinde gerçekleşmiyor, yine bu grafikte görüldüğü gibi. Ama piyasanın çok güçlü olduğu geçtiğimiz 3 yıla göre de konut tarafında emlak tarafında ciddi bir yavaşlama var. Bunu zaten konut fiyatlarındaki yavaşlamadan da görüyoruz. Ama yavaşlayan, biliyorsunuz, konut tarafında fiyat artış oranı. Yani, bunu Betam açıklamıştı. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi Temmuz ayında konut fiyatları Türkiye ortalaması %86 arttı.
Enflasyon kaç? Resmi enflasyon %50 civarında, gayri resmi enflasyon da %100 civarında desek, konut fiyatları yine bir kere en az enflasyon kadar Türkiye’de artıyor ortalamada. Yani konut yine Türkiye’de en iyi yatırım araçlarından biri. Geçtiğimiz yıl bir ara Türkiye ortalamasın da %200’lük artışlar gördük. O gerçekten çılgın bir artış oranıydı. O oranlar artık geride kaldı. Yani konutta öyle 1 koyup 2 kazanma devri dönemi bitti. Ama konut fiyatlarında düşüş bekleyenler için bunun gerçekleşmeyeceğini açıkçası söylemek zorundayım. Borsa İstanbul’a gelecek olursak, borsada yine çok ilginç bir günü, dalgalı bir gündü; inenler, çıkanlar, büyük bir karmaşa, bir kaosu vardı adeta. Borsaya gelmeden önce bu detayı verelim. Moody’s in bugün aldığı bir karar, daha doğrusu yaptığı bir açıklamayı görelim: Kredi derecelendirme kuruluşu bugün Türk bankalarının kredi notunda görünümü durağına yükseltti. Yani bankalarda ilgili olumlu bir karar aldığı ve bugün borsada bir ara banka hisselerine sert bir alım geldi. Şimdi sabaha dönelim, borsada ne olduğuna önce oradan başlayalım. İlginç bir gündü dediğim gibi. Az artı açtı, %0.30 civarında. Sonra öğlene kadar yatırım finansman (özellikle yabancı işlemlerini aracılık yaptığı bilinen bir aracı kurum), epey bir mal sattı, 1.3 milyar TL.
Burada görüyorsunuz nette kim aldı, kim sattı, gün genelinde yatırım finansman ne sattı diye baktığımızda 179 milyon liraya yakın Astor sattı, 121 milyon liradan fazla Ereğli sattı, 115 milyon liraya yakın Euro Power sattı, 102 milyon liradan fazla kontrolmatik sattı ve 96 milyon liraya yakın Aselsan sattı. HSBC’de bir başka yabancı yatırım kuruluşu, o da bugün satıcılar arasındaydı. Yatırım finansmanın satışlarıyla borsa eksiye geçti ve %2 eksige oldu. Yani aslında o saatlerde, o dakikalarda kar realizasyonu ufak ufak başlamıştı veya kaldığı yerden devam ediyordu borsada. Ama sonra işte Moody’s’in bu açıklaması geldi ve bu açıklamayla, yani bu derecelendirmenin Türk bankalarının notunu ve görünümünü yükseltmesi ile bankalara alım geldi ve bankalar öncülüğünde yeniden yükselişe geçti. Borsa İstanbul bir ara 7.794’e kadar çıktı, %2 artı oldu; banka endeksinde ki yükseliş %4’e yaklaştı. Ama ondan sonra da saat 4’ten sonra yine çok sert bir satış geldi, 7.550’lere kadar indi. Gerçekten lunapark trenleri gibi. Sonra yine bankalara alım geldi ve 7.690 kapattı bugün Borsa İstanbul, %0.60 eksi banka endeksi ise artı kapatmayı başardı.
Sanayi endeksi %0.30 ekside kapandı. Endekslerin yarısı düştü, yarısı çıktı. Yani genel olarak, aslında satış ağırlıklı bir gün oldu. Çok hisse devre kesti yani karmaşa büyük bir kaos vardı. Bu da aslında, bugünkü görünümün Borsa İstanbul’da bazı yatırımcıların bu seviyeleri artık yeterli olarak gördüğünü, yani buralardan satış yapmak istediğini gösteriyor. Bugünkü Moody’s açıklaması olmasa, büyük olasılıkla Borsa İstanbul’da düşüş ve satışlar öğleden sonra da devam edecekti. Ama işte bu açıklama kafaları karıştırdı. Yarın ne olur? 7.500’de destek, yukarıda 7.850’de de direnç var. Büyük olasılıkla yarın, bu bankta hareket ettiğini Borsa İstanbul’da görürüz. Akşamları saat 20.30’da son 24 saati anlatıyor, yorumluyorum. Bir de sabahları 8-8.30’da Dünya ve Türkiye Piyasalar Günü’ne nasıl başlıyor raporları yayınlıyorum. Onlara abone olmak isterseniz, videonun altındaki linke tıklayarak e-posta adresinizi bırakmanız yeterli.
İçerik videodan alıntıdır.
