Barış Soydan 11 Ağustos 2023 Yorumu:
Şu anda yurt içinde Türkiye’de tasarruf sahipleri için borsa dışında hiçbir alternatif kalmamış durumda. Diğer alternatiflerin tamamının yolu neredeyse kapatıldı. Nasıl kapatıldı? Dövizde baraj var, 27 lira da. Yani artık dolar enflasyon kadar bile yükselmiyor. Geçtiğimiz ay Türkiye’de Temmuz ayında resmi enflasyon %10 civarında. Peki geçtiğimiz ay dolar %10 değer kazandı mı Türk Lirası karşısında. Hayır, kazanmadı yani parasını dövizde dolar da tutanlar. Aslında enflasyon karşısında eridiğini geçen ay Temmuz ayında gördüler. Mevduat faizi desek, O da düştükçe düşüyor, yüzde 42’yi görmüştü Haziran ayının sonunda. Oradan %30’a kadar gerilemişti ve şimdi bugün Merkez Bankası son veriye açıkladı, bankaların şu anda Türkiye’de 1 ila 3 ay vade için verdiği ortalama faiz %28’inde altına gerilemiş, %27’li seviyelerde. Ama içeride resmi enflasyon %50 civarında şu anda. Yani paranızı mevduat faizine koyduğunuzda da yine karşısında eridiğini görüyorsunuz. Altın desek, orada da arka arkaya sert kararlar, sert yasaklar, sert önlemler. Son olarak biliyorsunuz, 1 Gramın altında altın üretilmesi ve satılması yasaklandı. Yani öyle eskiden olduğu gibi 0.50 gram veya 0.100 gram altın biriktirerek birikim yapmaya tasarruf yapmaya çalışmak artık mümkün değil. Peki ne kalıyor geriye? Sadece borsa kalıyor, başka bir alternatif şu anda yok. Eğer bekleyebilecekseniz, yani kısa vadede birikiminizi bozma zorunluluğunda kalmayacaksanız, elbette döviz yükselecek, Altın yükselecek, neden yükselecek?
Çünkü içeride enflasyon yüksek ve yükselme eğiliminde, daha da yükselecek. Üstelik bir de cari açık problemimiz var. Her ne kadar bugün Haziran ayında uzun bir aradan sonra ilk kez Türkiye’nin cari fazla verdiğini öğrenmiş olsak da, Türkiye uzun bir zamandır cari açık veriyordu ve Türkiye’nin 1 yıllık birikimli cari açığı 60 milyar doları üzerine çıkmıştı. Bugün neyse ki Haziran ayında Türkiye’nin 20 ay sonra ilk kez 674 milyon dolar cari fazla verdiğini öğrendik. Böylece yıllık cari açık 56.6 milyar dolara geriledi, ama bu da hala çok yüksek bir yıllık cari açık. Haziran ayında nasıl cari fazla verdik? Tabii ki turizm sayesinde verdik. Turizm gelirleri yaz aylarında artıyor ve ihracat ile ithalat arasındaki büyük dengesizliği, yani Türkiye’de ithalat lehine olan büyük dengesizliği biraz olsun kapatmaya yardım ediyor. Turizm gelirleri yazın var, diğer aylarda yok. O nedenle önümüzdeki dönemde sonbahardan itibaren Türk Lirası üzerindeki değer kaybı baskısının yeniden ağırlaştığını göreceğiz. Peki dolar neden yükselmeli? İhracatçılar 33-35 lira olmalı diyor. Hugo Boss Türkiye’deki en büyük hazır giyim fabrikalarından biri ve onun genel müdürü İzmir’de bir konuşma yapmış, demiş ki: “ihracatçının rahatlaması için doların 33-35 lira olması gerekiyor.” Şu anda kaçta? Bugün bankalar arası piyasada 27.04’de ama Kapalıçarşı’da bugün 27.10’a kadar yükseldi, hem de oradaki büroların alış fiyatı bu. Bugün dolarımızı Kapalıçarşı’da 27.08 TL’ye cuma akşam saatlerinde bozdurabiliyorduk.
Yani bankalar arası piyasayla Kapalıçarşı arasında yine küçük de olsa bir marj ortaya çıkmış durumda, bunu aslında altından biliyoruz. Gram altında da şu anda ciddi bir marjı var Kapalıçarşı ile bankalar arası piyasa arasında. Nitekim bugün Kapalıçarşı’da ki büroların gram altının alış fiyatı, yani bizim satış fiyatımız 1703 lira. Satış fiyatları oradaki büroların 1725 liraya yakındı. Bankalar arası piyasada ise gram altın 1664 lira, yani Kapalıçarşı ile bankalar arası piyasa bir kere altında birbirinden ciddi oranda kopmuş durumda. Bunun sebeplerini dünkü videoda görmüştük, o yüzden ona değinmeyeceğim.
Ama dün bankalar arası piyasada 1.670 liranın üzerindeydi gram altın, bugün 1660 liralara kadar gerilediğini gördük. Bunun sebebi ons altının bugün daha da düşmesi; ons altın Amerika’da açıklanan tüketici enflasyonu verisinin beklentilerin altında gelmesiyle biraz toparlanır gibi olmuştu. Ama onun o yükselişin saman alevi kadar kısa sürdüğünü daha sonra gördük, ons altın yeniden 1920 doların altına geriledi ve ardından iki yeni gelişme ons altın üzerinde daha da ağırlık oluşturdu.
Bu gelişmeler bugün Amerika’da açıklanan üretici enflasyonu bugünkü veri beklentilerin üzerinde geldi. Beklenti aylık 0.2 artması yönündeydi, 0.3 arttı. Manşet enflasyon ve çekirdek üfenin de %0.2 yine artması bekleniyordu. O da %0.3 arttı ve bu arada bugün Amerikan Merkez Bankası’nın San Francisco şubesinin başkanı Mary Daly dedi ki: “Dedim ki enflasyon tüketici enflasyonun beklentilerin altında gelmesi iyi, ama FED’in daha yapacak çok işi var, yani daha yapacak çok işi var.” Sözü, daha yapacak faiz artırımı hatta belki de faiz artırımları var şeklinde değerlendirildi ve işte o da altına elbette iyi gelmedi. Bu iki gelişme zaten zayıf seyreden altını daha da aşağıya çekti ve ons altın bir miktar daha gerileyince içeride bankalar arası piyasada gram altının 1664 liraya kadar işte indiğini gördük. Bart Melek TV Security, onun küresel emtias stratejisi altının bu yılın sonunda nereye gideceğini dair bir fikri var. Bart Melek ons altının FED’in faiz artırımlarını bitirmesini beklediğini ve bitirir bitirmez yükselişe geçeceğini ve gelecek yılda kalmadan bu yılın sonunda, 2100 doları göreceği öngörüsünde bulunuyor.
Bart Melet ciddi bir stratejist. Dolayısıyla bu görüşünü sizinle paylaşmak istedim. Dış Ticaret biraz önce gördüğümüz gibi dövizin değeri üzerinde etkili. Yani dolar TL’yi belirleyen faktörlerden biri Türkiye’nin ne kadar ihracat ne kadar ithalat yaptığı, ne kadar turizm geliri elde ettiği. Ve bu yıl ihracat iyi gitmedi, artış oranı çok ciddi bir biçimde geride kaldı ithalattaki artış oranının göre ve önümüzdeki dönemde de kolay kolay toparlanmayacak gibi gözüküyor. Çünkü dünyada bir resesyon var, yani Türkiye ihracatta bir takım innovatif yenilikçi yöntemleri kullanmadığı sürece ciddi bir atılım önümüzdeki süreçte yapamayacak. Ama burada aslında bir fırsat var. Borsa İstanbul’da dün, biliyorsunuz düşüş vardı. Bugün tepki geldi, ama ne tepki! Yine sabah görülen seviye ile öğleden sonra çıkılan zirve arasında yüzde 4 civarında bir marj oluştu. Dün de %5’lik bir marj vardı ve bir günde böyle yüzde dörtlük – beşlik hareketler Borsa İstanbul için çok olağan değil. Borsada gerçekten çok ilginç günler yaşıyoruz. İşlem hacmi yüksek, dünkü kadar yüksek değil ama bugün 211 milyar lira işlem hacmi gördük. Bu da yine çok yüksek bir işlem hacmine karşılık geliyor. Aslında sabah hafif artı açıldı endeks ve öğlene kadar 7.400 ile 7.550 arasında gitti geldi, dalgalandı ama öğleden sonra manzara yine değişti. Dün de öyle olmuştu. Dün satıcılar, Ziraat Yatırım öncülüğünde ortaya çıkmıştı. Bugün alıcılar bir anda el yükselttiler ve işte en en fazla kim aldı ve kim sattı diye baktığımızda alanlar arasında Yatırım Finansmanı (ki yabancı işlemlerini aracılık ettiği bilinen bir kurum) tepede görüyoruz.
Daha sonra Gedik Yatırım ve Bank of America yine sahnede bugün alanlar arasında. Onların karşılarında yani satanlar arasında ise yerliler vardı. Bugün Garanti Yatırım en fazla satan aracı kurumdu. Yatırım Finansman ne aldı? Aselsan aldı. Burada görüyorsunuz Astor aldı, işte Türk Hava Yolları, Sahol aldı. Gedik Yatırım ne aldı diye baktığımızda Petkim aldı. Petkim bugün tavan oldu, Şişe aldı, Astor aldı, Ereğli aldı ve İşçiye aldı. Peki Garanti Menkul ne sattı? Petkim sattı, Enka sattı, Tüpraş sattı, Aselsan sattı ve Sahol sattı. Bugün %5 civarında Koç Holding ile birlikte yükseldi. Bugün holdinglere çok iyi bir para girişi vardı, özellikle Anadolu Grubu Holding’e. Anadolu Grubu Holding zaten tavan olduğu, onun şirketlerinden İsuzu tavan oldu. Coca Cola yine tavana ulaştı. Holding şirketlerine kısacası bugün çok ciddi bir para girişi vardı. Madencilik sektörü iyiydi. İpek %5 yükseldi, daha sonra o da tavan oldu. Petkim bugün tavan oldu. Bugün sadece bankacılık hisseleri biraz negatif ayrıştı ama onlar da ekside değil, artıda tamamladı günü. Sadece artıları biraz zayıf kaldı. Yani borsanın bu kadar gerçekten dünkü sert düşüşten sonra bu kadar sert bir tepki vermesi sahiden ilginç. Şimdi haftaya ne olur kısmına bakalım. Yani işin ilginç olup olmadığı çok da belki sizi ilgilendirmiyor. Önümüzdeki hafta ne olur, asıl herkesin merak ettiğini düşündüğüm soru. Pazartesi günü büyük olasılıkla yükselişle açılır, bugünkü yükselişten sonra 7.766 dünkü zirve pazartesi günü ilk olarak ilk direnç. Onu geçtikten sonra 7.800’e kadar gidebilir. Eğer satıcılar gelirse aşağıda 7.650 ilk destek ve 7.550 de ikinci destek. Hepinize iyi bir hafta sonu diliyorum.
İçerik videodan alıntıdır.
